جشنواره فیلم فجر امسال هم برنامه بزرگداشت چند هنرمند را دارد، که یکی از آنها پوران درخشنده است. درخشنده اولین فیلمساز زن سینمای پس از انقلاب است که اولین فیلمسینمایی کودک و نوجوان پس از انقلاب را به نام «رابطه» در سال 1364 کارگردانی کرد. پس از آن، او از دنیای کودک و نوجوان جدا نشد و فیلمهای بعدی او، رابطهاش را با بچهها نزدیکتر و صمیمیتر کرد. فیلمهای بعدی او هریک به جنبههای مختلف و متفاوتی از زندگی کودکان و نوجوانان پرداختند و مشکلات روحی، روانی و جسمی این گروه سنی را مطرح کردند. درخشنده به مناسبت تقدیر در جشنواره فیلم فجر، مطلبی برای خوانندگان دوچرخه نوشته که با هم میخوانیم.
دنیای کودکی و نوجوانی همیشه پر از کنجکاوی نسبت به محیط و آدمهای اطراف است. حتی یک کودک چند ماهه هم همین حالت را دارد و وقتی به او توجه میکنید، از خودش عکسالعمل نشان میدهد و هنگام بازیهایش هم نگاه دقیقی به اطرافش دارد و به همه چیز توجه میکند. این نگاه و تلاش برای کشف واقعیتهای محیط اطراف، شخصیت بچهها را شکل میدهد. به همین دلیل است که در دوران کودکی و نوجوانی، هر نوع واکنش، عکسالعمل و رفتاری که از سوی بزرگترها صورت میگیرد، تأثیر قاطع خودش را روی بچهها میگذارد. هیچ چیزی از نگاه بچهها دور نیست و اتفاقاً آنها همه چیز را خیلی خوب درک میکنند و متوجه میشوند. برای همین، بسیار مهم است که ما بزرگترها به عنوان پدر و مادر، خواهر یا برادر و یا دوست و معلم چه نگاهی به آنها داریم و با آنها چگونه رفتار میکنیم. دنیای خیالی بچهها همیشه از دنیا و محیط واقعی وام میگیرد و ریشههای ناهنجاریهای اجتماعی افراد بزرگسال را باید در گذشته و دوران کودکی آنها جستوجو کرد.
همیشه احساس کردهام فیلم و سینما میتواند در مورد کودکان و نوجوانان حرفهای زیادی را مطرح و به عنوان یک رسانه قوی کمک کند تا هم بچهها به شناخت و درک درستتری از خود و محیط اطرافشان برسند و هم بزرگترها بتوانند ارتباط بهتر و صمیمیتری با کوچکترها برقرار کنند. این جادوی سینماست که میتواند چنین خواستهای را به مرحله عمل برساند. برای من، فیلمسازی برای بچهها مثل یک کشف جذاب و دوستداشتنی است. این کشف کمک میکند تا شناخت بهتری از دوران کودکی و نوجوانی داشته باشیم و با این کار، میتوانیم این شناخت را به بزرگترها منتقل کنیم. فیلمهایی که برای کودکان و نوجوانان ساخته میشود، باعث میشود برای آنها برنامهریزی کنیم تا بهتر زندگی کنند. با فیلمهایم تلاش میکنم نگاهی به دنیای آنها داشته باشم و آسیبهای مربوط به زندگی آنها را به تصویر بکشم. همین است که فیلمهای من مثل یک هشدار هستند و با مطرح کردن جنبههای مختلف زندگی بچهها و مشکلات آنها، هشدارهای لازم را میدهم. بچهها نیازمند مراقبت و توجه هستند و فیلمهایم این موضوع را به شکلی شفاف مطرح میکنند. دوران کودکی و نوجوانی من هم مثل همه بچههای دیگر بود. من هم از همان دوران سعی داشتم نگاهی کنجکاو به مسائل دور و برم داشته باشم و حالا که سالها از آن زمان گذشته است، میخواهم آن نگاه کنجکاو را در خدمت بچهها قرار دهم و به کمک فیلم و سینما در باره مسائل آنها صحبت کنم. یک فیلم سینمایی امکان آن را دارد که تعداد بیشتری مخاطب را جذب خود کند و تأثیر بهتر و مستقیمتری بر روی مخاطب خود بگذارد. سینما برایم این جذابیت را داشته که در کنار بچهها باشم و همراه با آنها، طرح مسئله بکنم. من هنوز بزرگ نشدهام و خودم را یک کودک میبینم؛ کودکی که میتواند دوربینی در دست بگیرد و درباره مسائل هم سن و سالهای خود حرف بزند. دنیای بچهها دنیای پاکیهاست، یک دنیای رنگارنگ بیرنگ که فارغ از هرگونه رنگ و ریاست. میخواهم در دوران کودکی باقی بمانم و فیلمسازی برای کودکان و نوجوانان کمک میکند تا به این خواسته برسم.
پوران درخشنده